چوب یکی از قدیمیترین و ابتداییترین مصالح ساختمانی موجود در طبیعت است که بشر در طول تاریخ از آن بهره برده است. چوب تنها مصالح ساختمانی است که از منبع قابل تجدید بدست میآید و از مصالح خوبی برای مناطق زلزله خیز میباشد.
از جمله مهمترین کاربردهای چوب، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1- استفاده از چوب برای اعضای باربر
2- استفاده از چوب برای نماسازی و تزئین
3- استفاده از چوب در ساخت مصنوعات چوبی
4- استفاده از چوب برای کارهای کمکی در ساخت و ساز، مانند قالب سازی، چوب بست و…
نکته قابل توجه این است که در تعیین مشخصههای مکانیکی چوبها باید مواردی همچون جهت الیاف چوب، مقدار رطوبت، نوع چوب، محل رویش، پهنی دایره سالانه، درجه حرارت، تعداد گرههای روی چوب، شرایط نمونه گیری، شرایط لحظهای آزمایش و دستورالعمل آزمایشی را در نظر گرفت.
5- چوب سازه و اسکلت ساختمان
6- چوب به عنوان مصالح کمکی
پیش از به کار گیری مواد معدنی یا مصالح صنعتی چون آن، آجر وسرامیک در سازههای معماری یا عمرانی، چوب یکی از اصلی ترین و قدیمی ترین مصالح در دسترس بوده است. انسان اولیه طرز شکل دادن به چوب را برای تهیه ابزار گوناگون فرا گرفت. ابزار و وسایل چوبی اولیه و حتی ساختمانها وتزئینات چوبی ادوار ماقبل تاریخ و اعصار مختلف تاریخ، نمایانگر اهمیت چنان مادهای است که ما قبل از فلز و همزمان با مصرف سنگ در اختیار بشر آمده و از آن در تهیه ابزار و وسایل زندگی، سلاح، ساختمان استفاده کرده است. از ساختمانهای روستایی گرفته تا ساختمانهای چند طبقه شهری،پلها و کوشکها از چوب ساخته میشدند که بسیاری از آنها در ایران یا کشورهای دیگر به عنوان میراث فرهنگی شناخته شدهاند. قدمت ساختمانهای چوبی بدون شک باید به عصر نوسنگی برسد. نزدیک به ۶۰۰۰ سال پیش، معماران ایرانی برای گرمی بخشدن به خانههای مسکونی،کاخها و ابنیه، به طور گسترده از چوب استفاده میکردند. اما پس از مدتی، کاربرد چوب به عنوان یکی از ارکان اصلی ساختمانها فراموش شده است. با این حال هنوز چوب یکی از مهمترین عناطر کارا و نقش آفرینی نقش آفرین در مسائل معماری و هنری است. چوب بر خلاف سایر مصالح ساختمانی پس از گل به خاطر خاصیت پذیری فراوان و طبیعی بودنش با روحیه انسان سازگار و از مطلوبیت ویژهای برخوردار است.
در دوران قاجاریه ساختمان در شکلهای کلاه فرنگی و طرههای پیش آمده زیبا مانند عمارت باغ ارم در شیراز, شمسالعماره و کاخ گلستان و سلطنت آباد در تهران و بسیاری از بناهای دیگر چوب به شکل خاصی در آنها به کار رفته است. به طور کلی از چوب و فراوردههای آن در بناهای صد سال اخیر به عنوان مصالحی موثر در ستونهای چوبی، پوششهای سقفهای دوجداره خارجی و توفال سازی، همچنین در ساختن درهای ارسی و پنجرههای ظریف با کارهای هنری مختلف استفاده گوناگون شده است.
در سالیان گذشته و همچنین در روزگار اخیر از وجود چوبهای مقاوم جهت کلافبندی ساختمانهای چوبی در شمال ایران، چه در حالت سنتی و چه در کیفیت و کاربرد روشهای امروزی به ویژه در شیروانی سازیهای گوناگون نهایت استفاده میشود.
از وجود چوب و فراوردههای آن در ساختمانهای جنگلی و موسسات جنگلبانی و اسکلت کلبههای روستایی و ساختمانهای مسکونی چوبی محدود و انبارهای آنها، همچنین انبارهای وسیع کشاورزی و برخی از سالنهای دامداری و مرغداری و سالنهای وسیع ورزشگاهها و آموزشگاهها و درمانگاهها و مواردی دیگر بسته به نوع آب و هوا ساخته میشود.
امروزه از چوب برای ازاره سازی، کف سازیهای پارکت، قاب سازیهای سقف و دکورسازیها و کابینتهای چوبی و بخصوص درهای چوبی با روکشهای زیبا بهره کافی گرفته میشود. همچنین از وجود چوب برای ساختن دیوارهای جدا کننده و در مجموع انواع قالب بندیهای کفراژ جهت کارهای بتونی و انواع داربستهای باربر و مقاوم استفاده میشود و به طور کلی پس از سنگ، آجر، گچ و آهک، چوب نیز یکی از مصالح بسیار موثر در امر ساختمان سازی میباشد.